Ils 29avels Dis da litteratura
(A)MAR
Quest onn van ils Dis da litteratura a la mar. Betg per far vacanzas, mabain per explorar e sfunsar en las cumparsas litteraras da quest lieu. La mar stat per il mistic e nunenconuschent, per la profunditad ed il lontan, per brama ed aventura, ma era per turbulenza e privel. Nus amain la mar sco lieu exotic e lieu da fantasia. Ma la mar ha era survegnì in gust amar: il livel da la mar crescha, ils oceans vegnan inundads da rument, millieras da fugitivs fan il viadi privlus sur la mar. Saja quai la vart amabla u amara da la mar – accumpagnai ils 29avels Dis da litteratura l’emprim enfin ils 3 da november 2019 a la mar!
La revista Litteratura 38 cumpara quest onn era cun il focus mar.
Surpraisa d’avertura – extra muros!
Venderdi, l’emprim da november: Quest onn cumenzan ils Dis da litteratura extra muros, e quai cun ina producziun musicala da Gufo Reale e Manuela Tuena en il Kabinett der Visionäre a Cuira.
Nus infurmain era sin Facebook davart ils Dis da litteratura.
Venderdi, 1-11-2019 extra muros: Kabinett der Visionäre a Cuira
| 20:00 | Avertura | Ils 29avels Dis da litteratura van a (la) mar. Bainvegni dal comité d’organisaziun. |
| 20.15 – 22.00 | MareMonti – Gufo Reale e Manuela Tuena | L’ensemble Gufo Reale dal clarinettist grischun Franco Mettler (Thomas Weber, accordeon, Edmauro de Oliveira, ghitarra, Jojo Kunz, bass) ha decidì da far in viadi a la mar. Per quai han els prendì a bord la chantadura puschlavina Manuela Tuena. Il program «MareMonti» è in omagi a la muntogna che gughegia da visitar la mar. |
| ca. 22.00 | Bar litterara | La bar fa il team dal Kabinett der Visionäre. Kabinett der Visionäre Sägenstrasse 75, Cuira |
Sonda, 2-11-2019 en la halla Tircal a Domat
| 09.15 – 09.30 | Bainvegni a la mar | La presidenta da l’Uniun per la Litteratura Rumantscha, Manuela Balett, dat il bainvegni. |
| 09.30 – 10.00 | Alla riva dil Lag / Abends am See | En il cudesch «Alla riva dil Lag / Abends am See» cumparan poesias e raquints curts ord il relasch litterar da Lothar Deplazes (1939 –2015). L’ediziun bilingua vegn preschentada da l’editur Uolf Candrian che discuta cun la lectora Marilena Albin. |
| 10.15 – 11.00 | Sfegliar e discutar | Arno Camenisch lascha ir a fund la «bartga» da ses protagonist. Romana Ganzoni lascha sfunsar il pèrin inamurà en la citad maritima. En la nova runda litterara discurran Rico Valär e Nadina Derungs davart «Tod in Genua» da Romana Ganzoni e «Herr Anselm» dad Arno Camenisch – dus romans tudestgs dad auturs rumantschs. Moderaziun: Bettina Vital |
| 11.15 – 11.45 | il blau tocca la terra | Il segund cudesch da Tina Planta-Vital palaisa il liom fitg intim che l’autura ha cun la natira. Ella ans raquinta da sia uniun cun tschiel e terra, cun aua ed aria e la vita tranteren. Vernissascha dal cudesch da poesias «il blau tocca la terra» ord la chasa editionmevinapuorger. Moderaziun: Mevina Puorger Apero da vernissascha a partir da las 11.45 uras. |
| 12.00 – 13.00 | Pausa da mezdi | |
| 13.00 – 13.30 | Mo va ord patria sur la mar … | Er en la musica rumantscha è la mar in lieu da desideri e destin, in simbol per aventuras empermessas e privels nunspetgads. Ed era sche la mar vegn darar numnada concretamain – sias undas lontanas furman ed influenzeschan da vegl ennà la chanzun da l’emigrant sco da l’amant rumantsch. Pled: Laura Decurtins Musica: Ursina Giger |
| 13.45 – 14.45 | Wie wär’s mit etwas Meer? | Preschentaziun da la Litteratura 38 «mar» cun Silvana Derungs. Discussiun davart mariners alpins e bramas (a)maras cun Nina Dazzi, Iso Camartin e Felix Giger. Moderaziun: Claudio Spescha |
| 15.00 – 15.45 | Racolta d’atun cun Tim Krohn e Plinio Meyer | En «Der See der Seelen» raquinta Tim Krohn da nov ina ditga engiadinaisa emblidada. Precis questa ditga dat en ses segund tom criminal «Endstation Engadin» ils dretgs indizis al policist Massimo Capaul. Plinavant legia Tim Krohn ensemen cun Plinio Meyer ord la collecziun da columnas «Princessa sülla grascha» ch’è cumparida en jauer e tudestg. |
| 16.00 – 16.45 | Rumantsch e latin da chatscha | Istorgais e poesias da chatscha en tut ils idioms raquintan dal tschertgar, spetgar e tschiffar selvaschina – a moda umoristica e seriusa. La romanista Annetta Ganzoni ha procurà quella antologia illustrada da Luca Pitsch cun texts da passa 200 onns e preschenta ella ensemen cun Silvana Derungs. Ina ediziun da la Chasa Editura Rumantscha. |
| 17.00 – 18.00 | Lyrischer Wille #6 | Il project da translaziun «Lyrischer Wille» ha la finamira d’avrir spazis litterars per surmuntar barrieras e promover la convivenza. Lyrischer Wille #6 realisescha a Domat live l’experiment pluriling: mintga participanta enconuscha be la versiun da ses predecessur e furma ordlonder insatge nov, agen, nunspetgà. ParticipantAs: Rut Bernardi, Fiona Cavegn, Dominique Dosch, Walter Rosselli Concept e moderaziun: Matthias Vieider, Arno Dejaco www.lyrischerwille.com |
| 18.15 – 18.45 | Turlas al mar und Mal da terra | Là nua ch’il tschiel e la terra sa tutgan ... Las ovras «Turlas al mar» da Rut Plouda e «Mal da terra» da Dumenic Andry èn cumparidas 2018 en la chasa editura Les Troglodytes. Dus cudeschs da poesia e prosa curta per rumantsch e franzos. Prelecziun da tandem: Rut Plouda e Dumenic Andry |
| 18.45 – 20.15 | Tavolata da Stroli Catering da Siat | |
| 20.30 – 22.30 | Dal mariner chi mai nu va | Da Charles Trenet fin Johannes Barandun. Collascha da songs e texts maritims. Musica: Corin Curschellas e las Rodas (Patricia Draeger, Barbara Gisler) feat. Tumasch è & Andi Schnoz. Prelecziun: Benedetto Vigne Schelta da texts: Renzo Caduff |
Dumengia, 3-11-2019 en la halla Tircal a Domat
| 09.00 – 09.30 | Il Chalender Ladin | El penda mintg’onn en bleras stivas engiadinaisas, jauras, bargunsegnras e da la Bassa. La redactura Bettina Vital avra l’ediziun 2020 ensemen cun Fadrina Hofmann e Sidonia Pazeller. |
| 09.45 – 10.15 | Semperverd Istorgia da fantasy per uffantsdal stgalim mesaun | Lio sa grittenta: tut ses amis van en vacanzas, mo el sto ir ad alp! Cura che sia mamma prenda anc davent ses telefonin, vuless Lio mo pli ir davent. Ses chaun Cookie va però a chatscha da muntanellas. Questa chatscha als maina en il pajais magic Semperverd nua ch’els ston ademplir incumbensas. Prelecziun e discussiun cun l’autura Simona Demarmels e l’illustratur Jon Bischoff. Moderaziun: Karin Kohler, Chasa Editura Rumantscha |
| 10.30 – 11.00 | tinnitus tropic | Flurina Badel banduna las vias da la poesia tradiziunala. Cun in’expressiun impulsiva e directa resta l’autura fidaivla a la lingua da ses cor, scurlatta, lascha stgarpitschar, provochescha e fa plaschair. Flurina Badel preschenta ses cudesch «tinnitus tropic», ina ediziun dad editionmevinapuorger. Moderaziun: Mevina Puorger |
| 11.15 – 12.00 | Menschenrechte. Weiterschreiben | Cun ils dretgs umans na statti betg gist bain – autocrats e populists sa derasan sin tut il mund ed er en Svizra dattan quellas tendenzas sentur. En «Menschenrechte. Weiterschreiben » dal Salis Verlag sa fatschentan 30 auturas ed auturs svizzers cun ils artitgels da la decleraziun universala dals dretgs umans. Las interpretaziuns litteraras vulan animar da ponderar vinavant els. Intro: Svenja Herrmann (editura) Auturs: Göri Klainguti, Leo Tuor, Alberto Nessi Moderaziun: Annatina Nay |
| 12.00 – 12.45 | Pausa da mezdi | |
| 12.45 – 13.15 | Der alte Russ – Eine Bündner Auswanderungsgeschichte | Peter Petrovic Balzer (1797–1883) banduna sia patria Bogn d’Alvagni e fa carriera sco conditer a Moscau. Linard Candreia ha fastizà in’istorgia d’emigraziun surmirana che ans maina en la Russia zaristica. Sia figlia Silvana è sa laschada inspirar da «Der alte Russ» ed ha cumponì chanzuns cun agens texts. Prelecziun e raquint: Linard Candreia Musica: Silvana Candreia |
| 13.30 – 14.00 | Dicziunari per uffants | La famiglia Lieur sa prepara per il nov di, la famiglia Mieur va en il zoo, e tge fan ils uffants sin la plazza da gieu? La Lia Rumantscha ha edì da nov il classicher da Richard Scarry – il dicziunari illustrà cun tschients pleds e maletgs dal mintgadi. Vernissascha cun Gianna Olinda Cadonau e Flurina Plouda. Musica: Curdin Janett |
| 14.15 – 15.15 | Sar Widerstand e sia maschina da furtüna Teater per uffants | Sar Widerstand, in scienzià caotic, ha l’idea geniala da construir ina maschina che fa ventiraivel. Ma co cumenzar? Tge porta fortuna? E tge far cun la fortuna? In spectacul umoristic per uffants da 5 fin 99 onns en rumantsch e tudestg. Da e cun: Annina Sedláček e Nikolas Stocker, Cie. Aniko Reschia: Brita Kleindienst |
| ca. 15.15 | Finiziun | Il comité d’organisaziun dat il salid final. |
Infurmaziun
Intent
Ils Ddl, il «Solothurn dals Rumantschs», porschan dapi l‘onn 1990 ad auturs ed auturas, ad amis da la litteratura ina plattafurma ed in‘occasiun per sa scuntrar, barattar ideas e survegnir novs impuls. Mintg‘onn vegnan preschentadas e discutadas novas ovras litteraras e lavurs linguisticas entaifer in motto general. Per il solit èn reservadas la sonda e la dumengia per la litteratura, durant che las sairadas vulan integrar er autras furmas culturalas (musica, teater, cabaret) e dar ina pussaivladad da seser ensemen tar in bierin da la bar litterara. Grazia a la derasaziun tras las medias – Radiotelevisiun Svizra Rumatscha (RTR) è noss partenari da medias – vegn cuntanschì in grond public entaifer ed ordaifer il Grischun. Ils Ddl promovan pia sco event cultural explicitamain l‘identitad culturala da la Rumantschia.
Organisaziun
Il comité dals Ddl, quai èn tschintg RumantschAs che vulan mantegnair ed avanzar quest event litterar, cultural ed ussa dapi passa 25 onns popular. Per che las 150 valladas grischunas, lur abitants e lur idioms as possian scuntrar a Domat, lavura il comité cun bler idealissem e plaschair e per gronda part senza paja. L‘organisaziun tetgala dals Ddl è la Uniun per la Litteratura Rumantscha (ULR); ella sustegna e promova la litteratura rumantscha a moda integrala da lectorats professiunals fin la vendita da cudeschs. Entaifer la ULR è il comité dals Ddl dentant sulet respunsabel per il program, l‘organisaziun, la realisaziun e la finanziaziun dals Dis da litteratura.
Impressum
Patrunadi: Uniun per la Litteratura Rumantscha (ULR)
Comité d‘organisaziun: Nadina Derungs, Sara F. Hermann, Sereina Nay, Natalia Tuor, Ralf Beer
Creaziun: Jörger-Stauss, Annatina Nay
Programmaziun: Simon Wülser
Pressa
Contact
Ralf Beer, responsabel per las medias
beer@disdalitteratura.ch
Archiv
| 2017 | Gieu | Fotografias Ddl 2017 |
| 2016 | Rispli sin pupi | Telechargiar pachet dad archiv / Fotografias Ddl 2016 |
| 2015 | Cuntrabanda | Telechargiar pachet dad archiv |
| 2014 | Retrorumantsch | Telechargiar pachet dad archiv |
| 2013 | A la carte | Telechargiar pachet dad archiv |
| 2012 | Fantisar, fabular, raquintar … e tadlar | Telechargiar pachet dad archiv |
| 2011 | Litterenza – Scienzatura | Telechargiar pachet dad archiv |
| 2010 | Giubilar e festa far | Telechargiar pachet dad archiv |
| 1990-2010 | Giubileum | Telechargiar documentaziun |
